औद्योगिक वायू
-
अॅसिटिलीन (C2H2)
अॅसिटिलीन, आण्विक सूत्र C2H2, ज्याला सामान्यतः पवन कोळसा किंवा कॅल्शियम कार्बाइड वायू म्हणून ओळखले जाते, हा अल्काईन संयुगांचा सर्वात लहान घटक आहे. अॅसिटिलीन हा रंगहीन, किंचित विषारी आणि अत्यंत ज्वलनशील वायू आहे ज्यामध्ये सामान्य तापमान आणि दाबाखाली कमकुवत भूल देणारा आणि अँटी-ऑक्सिडेशन प्रभाव असतो. -
ऑक्सिजन (O2)
ऑक्सिजन हा रंगहीन आणि गंधहीन वायू आहे. हा ऑक्सिजनचा सर्वात सामान्य मूलभूत प्रकार आहे. तंत्रज्ञानाच्या बाबतीत, हवेतील द्रवीकरण प्रक्रियेतून ऑक्सिजन काढला जातो आणि हवेतील ऑक्सिजनचा वाटा सुमारे २१% असतो. ऑक्सिजन हा रंगहीन आणि गंधहीन वायू आहे ज्याचे रासायनिक सूत्र O2 आहे, जे ऑक्सिजनचे सर्वात सामान्य मूलभूत स्वरूप आहे. वितळण्याचा बिंदू -२१८.४°C आहे आणि उकळण्याचा बिंदू -१८३°C आहे. तो पाण्यात सहज विरघळत नाही. १ लिटर पाण्यात सुमारे ३० मिली ऑक्सिजन विरघळतो आणि द्रव ऑक्सिजन आकाशी निळा असतो. -
सल्फर डायऑक्साइड (SO2)
सल्फर डायऑक्साइड (सल्फर डायऑक्साइड) हा सर्वात सामान्य, सोपा आणि त्रासदायक सल्फर ऑक्साईड आहे ज्याचे रासायनिक सूत्र SO2 आहे. सल्फर डायऑक्साइड हा रंगहीन आणि पारदर्शक वायू आहे ज्याला तीव्र वास येतो. पाण्यात, इथेनॉल आणि इथरमध्ये विरघळणारा, द्रव सल्फर डायऑक्साइड तुलनेने स्थिर, निष्क्रिय, ज्वलनशील नसलेला असतो आणि हवेत स्फोटक मिश्रण तयार करत नाही. सल्फर डायऑक्साइडमध्ये ब्लीचिंग गुणधर्म असतात. सल्फर डायऑक्साइडचा वापर उद्योगात लगदा, लोकर, रेशीम, स्ट्रॉ हॅट्स इत्यादी ब्लीच करण्यासाठी केला जातो. सल्फर डायऑक्साइड बुरशी आणि बॅक्टेरियाच्या वाढीस देखील प्रतिबंधित करू शकतो. -
इथिलीन ऑक्साईड (ETO)
इथिलीन ऑक्साईड हे सर्वात सोप्या चक्रीय इथरपैकी एक आहे. हे एक विषारी चक्रीय संयुग आहे. त्याचे रासायनिक सूत्र C2H4O आहे. ते एक विषारी कार्सिनोजेन आहे आणि एक महत्त्वाचे पेट्रोकेमिकल उत्पादन आहे. इथिलीन ऑक्साईडचे रासायनिक गुणधर्म खूप सक्रिय आहेत. ते अनेक संयुगांसह रिंग-ओपनिंग अॅडिशन रिअॅक्शनमधून जाऊ शकते आणि सिल्व्हर नायट्रेट कमी करू शकते. -
१.३ बुटाडीन (C4H6)
१,३-बुटाडीन हे एक सेंद्रिय संयुग आहे ज्याचे रासायनिक सूत्र C4H6 आहे. हा रंगहीन वायू आहे ज्याला थोडासा सुगंधी वास येतो आणि तो द्रवरूप करणे सोपे आहे. हे कमी विषारी आहे आणि त्याची विषाक्तता इथिलीनसारखीच आहे, परंतु यामुळे त्वचेवर आणि श्लेष्मल त्वचेवर तीव्र जळजळ होते आणि उच्च सांद्रतेवर त्याचा भूल देणारा प्रभाव पडतो. -
हायड्रोजन (H2)
हायड्रोजनचे रासायनिक सूत्र H2 आहे आणि त्याचे आण्विक वजन 2.01588 आहे. सामान्य तापमान आणि दाबाखाली, हा एक अत्यंत ज्वलनशील, रंगहीन, पारदर्शक, गंधहीन आणि चवहीन वायू आहे जो पाण्यात विरघळण्यास कठीण आहे आणि बहुतेक पदार्थांशी प्रतिक्रिया देत नाही. -
नायट्रोजन (N2)
पृथ्वीच्या वातावरणाचा मुख्य भाग म्हणजे नायट्रोजन (N2). हा वायू एकूण वायूपैकी 78.08% आहे. हा रंगहीन, गंधहीन, चवहीन, विषारी नसलेला आणि जवळजवळ पूर्णपणे निष्क्रिय वायू आहे. नायट्रोजन ज्वलनशील नाही आणि तो गुदमरणारा वायू मानला जातो (म्हणजेच, शुद्ध नायट्रोजन श्वास घेतल्याने मानवी शरीराला ऑक्सिजन मिळणार नाही). नायट्रोजन रासायनिकदृष्ट्या निष्क्रिय आहे. उच्च तापमान, उच्च दाब आणि उत्प्रेरक परिस्थितीत ते हायड्रोजनशी प्रतिक्रिया देऊन अमोनिया तयार करू शकते; स्त्राव परिस्थितीत ते ऑक्सिजनशी संयोग होऊन नायट्रिक ऑक्साईड तयार करू शकते. -
इथिलीन ऑक्साईड आणि कार्बन डायऑक्साइड मिश्रणे
इथिलीन ऑक्साईड हे सर्वात सोप्या चक्रीय इथरपैकी एक आहे. हे एक विषम चक्रीय संयुग आहे. त्याचे रासायनिक सूत्र C2H4O आहे. हे एक विषारी कार्सिनोजेन आहे आणि एक महत्त्वाचे पेट्रोकेमिकल उत्पादन आहे. -
कार्बन डायऑक्साइड (CO2)
कार्बन डायऑक्साइड, एक प्रकारचा कार्बन ऑक्सिजन संयुग, ज्याचे रासायनिक सूत्र CO2 आहे, हा रंगहीन, गंधहीन किंवा रंगहीन वायू आहे ज्याच्या जलीय द्रावणात सामान्य तापमान आणि दाबाखाली किंचित आंबट चव असते. हा एक सामान्य हरितगृह वायू आणि हवेचा एक घटक देखील आहे.
