क्रिप्टनहा रंगहीन, चवहीन आणि गंधहीन दुर्मिळ वायू आहे. क्रिप्टन रासायनिकदृष्ट्या निष्क्रिय आहे, जळू शकत नाही आणि ज्वलनाला समर्थन देत नाही. त्याची थर्मल चालकता कमी आहे, संप्रेषण क्षमता जास्त आहे आणि ते क्ष-किरण शोषू शकते.
क्रिप्टन वातावरणातून, सिंथेटिक अमोनिया टेल गॅसमधून किंवा न्यूक्लियर रिअॅक्टर फिशन गॅसमधून काढता येते, परंतु ते सामान्यतः वातावरणातून काढले जाते. तयार करण्याच्या अनेक पद्धती आहेतक्रिप्टन, आणि सामान्यतः वापरल्या जाणाऱ्या पद्धती म्हणजे उत्प्रेरक अभिक्रिया, शोषण आणि कमी-तापमानाचे ऊर्धपातन.
क्रिप्टनत्याच्या अद्वितीय वैशिष्ट्यांमुळे, दिवे भरण्यासाठी गॅस, पोकळ काच उत्पादन आणि इतर उद्योगांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते.
क्रिप्टनचा मुख्य वापर प्रकाशयोजना आहे.क्रिप्टनप्रगत इलेक्ट्रॉनिक नळ्या, प्रयोगशाळांसाठी सतत अल्ट्राव्हायोलेट दिवे इत्यादी भरण्यासाठी वापरले जाऊ शकते; क्रिप्टन दिवे वीज वाचवतात, त्यांचे सेवा आयुष्य दीर्घ असते, उच्च प्रकाशमान कार्यक्षमता असते आणि आकार लहान असतो. उदाहरणार्थ, दीर्घकाळ टिकणारे क्रिप्टन दिवे खाणींसाठी महत्त्वाचे प्रकाश स्रोत आहेत. क्रिप्टनचे आण्विक वजन मोठे असते, जे फिलामेंटचे बाष्पीभवन कमी करू शकते आणि बल्बचे आयुष्य वाढवू शकते.क्रिप्टनदिव्यांमध्ये उच्च प्रसारण क्षमता असते आणि ते विमानांसाठी धावपट्टी दिवे म्हणून वापरले जाऊ शकतात; क्रिप्टनचा वापर उच्च-दाब पारा दिवे, फ्लॅश दिवे, स्ट्रोबोस्कोपिक निरीक्षक, व्होल्टेज ट्यूब इत्यादींमध्ये देखील केला जाऊ शकतो.
क्रिप्टनवैज्ञानिक संशोधन आणि वैद्यकीय उपचारांमध्येही वायूची भूमिका महत्त्वाची आहे. उच्च-ऊर्जा किरणे (कॉस्मिक किरणे) मोजण्यासाठी आयनीकरण कक्ष भरण्यासाठी क्रिप्टन वायूचा वापर केला जाऊ शकतो. एक्स-रे ऑपरेशन दरम्यान प्रकाश-संरक्षण करणारे साहित्य, गॅस लेसर आणि प्लाझ्मा प्रवाह म्हणून देखील याचा वापर केला जाऊ शकतो. कण शोधकांच्या बबल चेंबरमध्ये द्रव क्रिप्टनचा वापर केला जाऊ शकतो. क्रिप्टनचे किरणोत्सर्गी समस्थानिक वैद्यकीय अनुप्रयोगांमध्ये ट्रेसर म्हणून देखील वापरले जाऊ शकतात.
पोस्ट वेळ: जानेवारी-०२-२०२५
