२०२५ च्या सुरुवातीला, वॉशिंग्टन विद्यापीठ आणि ब्रिघम आणि महिला रुग्णालय (हार्वर्ड मेडिकल स्कूलचे एक शिक्षण रुग्णालय) येथील संशोधकांनी अल्झायमर रोगावर उपचार करण्यासाठी एक अभूतपूर्व पद्धत उघड केली - इनहेलिंगझेनॉनवायू, जो केवळ न्यूरोइंफ्लेमेशनला प्रतिबंधित करत नाही आणि मेंदूचा शोष कमी करतो, परंतु संरक्षणात्मक न्यूरोनल अवस्था देखील वाढवतो.

झेनॉनआणि न्यूरोप्रोटेक्शन

अल्झायमर रोग हा मानवांमध्ये सर्वात सामान्य न्यूरोडीजनरेटिव्ह रोग आहे आणि त्याचे कारण मेंदूमध्ये टाऊ प्रथिने आणि बीटा-अ‍ॅमिलॉइड प्रथिने जमा होण्याशी संबंधित असल्याचे मानले जाते. जरी ही विषारी प्रथिने काढून टाकण्याचा प्रयत्न करणारी औषधे उपलब्ध असली तरी, रोगाची प्रगती कमी करण्यात ती प्रभावी ठरलेली नाहीत. त्यामुळे, रोगाचे मूळ कारण किंवा उपचार पूर्णपणे समजलेले नाहीत.

अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की श्वास घेतल्यानेझेनॉनरक्त-मेंदू अडथळा ओलांडू शकतो आणि प्रयोगशाळेच्या परिस्थितीत अल्झायमर रोगाच्या मॉडेल्स असलेल्या उंदरांच्या स्थितीत लक्षणीय सुधारणा करू शकतो.हा प्रयोग दोन गटांमध्ये विभागण्यात आला होता, उंदरांच्या एका गटात ताऊ प्रथिने जमा झाल्याचे दिसून आले आणि दुसऱ्या गटात बीटा-अ‍ॅमायलॉइड प्रथिने जमा झाल्याचे दिसून आले. प्रायोगिक निकालांवरून असे दिसून आले की झेनॉनने उंदरांना केवळ अधिक सक्रिय केले नाही तर मायक्रोग्लियाच्या संरक्षणात्मक प्रतिसादाला देखील चालना दिली, जे ताऊ आणि बीटा-अ‍ॅमायलॉइड प्रथिने साफ करण्यासाठी आवश्यक आहेत.

हा नवीन शोध खूपच नवीन आहे, जो दर्शवितो की केवळ निष्क्रिय वायू श्वासाद्वारे न्यूरोप्रोटेक्टिव्ह प्रभाव निर्माण केला जाऊ शकतो. अल्झायमरच्या संशोधन आणि उपचारांच्या क्षेत्रातील एक मोठी मर्यादा म्हणजे रक्त-मेंदू अडथळा ओलांडू शकतील अशी औषधे डिझाइन करणे अत्यंत कठीण आहे आणिझेनॉनहे करू शकतो.

झेनॉनचे इतर वैद्यकीय उपयोग

१. भूल आणि वेदनाशामक: एक आदर्श भूल देणारा वायू म्हणून,झेनॉनजलद प्रेरण आणि पुनर्प्राप्ती, चांगली हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी स्थिरता आणि दुष्परिणामांचा कमी धोका यामुळे मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते;

२. न्यूरोप्रोटेक्टिव्ह इफेक्ट: वर उल्लेख केलेल्या अल्झायमर रोगावरील संभाव्य उपचारात्मक इफेक्ट व्यतिरिक्त, नवजात हायपोक्सिक-इस्केमिक एन्सेफॅलोपॅथी (HIE) मुळे होणारे मेंदूचे नुकसान कमी करण्यासाठी झेनॉनचा देखील अभ्यास केला गेला आहे;

३. अवयव प्रत्यारोपण आणि संरक्षण:झेनॉनदात्याच्या अवयवांना इस्केमिया-रिपरफ्यूजन दुखापतीपासून संरक्षण करण्यास मदत करू शकते, जे प्रत्यारोपणाच्या यशाचा दर सुधारण्यासाठी खूप महत्वाचे आहे;

४. रेडिओथेरपी संवेदनशीलता: काही प्राथमिक अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की झेनॉन रेडिओथेरपीसाठी ट्यूमरची संवेदनशीलता वाढविण्यास सक्षम असू शकते, जे कर्करोगाच्या उपचारांसाठी एक नवीन धोरण प्रदान करते;